Guía do Imposto sobre Sucesións e Doazóns

Teñen a obriga de declarar o imposto aquelas persoas físicas que adquiran bens e dereitos por:

1. Herdanza, legado ou calquera outro título sucesorio (ex. Apartación ou pacto de mellora)
2. Doazón ou calquera outro negocio gratuíto
3. Seguros sobre a vida cando o contratante sexa persoa distinta do beneficiario.

Se vostede se atopa no suposto 1. ou 3. do apartado anterior, dispón de seis meses desde que se produce o falecemento (no caso de apartación, desde a realización da escritura pública).

Se vostede se atopa no suposto 2., dispón de trinta días hábiles, a contar desde o seguinte a aquel no que se cause o acto ou contrato.

A oficina competente virá determinada en función da operación da que se trate. Así, pódense dar os seguintes supostos:

1. Se adquire bens e dereitos por causa de morte a oficina será a correspondente ao territorio onde o causante (falecido/apartante/mellorante) tivese a súa residencia habitual.
2. Se adquire bens e dereitos por doazón ou calquera outro negocio gratuíto distinguirase segundo se trate de:

• Bens inmobles: a oficina será a correspondente ao territorio onde se atope o ben
• Outros bens: a oficina será a correspondente ao territorio onde o adquirinte do ben teña a súa residencia habitual.

Pode consultar as delegacións da Axencia Tributaria de Galicia, as oficinas liquidadoras e as oficinas de distrito hipotecario, as súas direccións e teléfonos así como os concellos que corresponden a cada unha delas. Na oficina que lle corresponda pode formular as dúbidas que teña á hora de cubrir a súa declaración.

Tamén pode presentar as autoliquidacións do imposto telemáticamente a través da oficina virtual tributaria se dispón de certificado da fábrica nacional de moeda e timbre:

• Para sucesións, a través do programa ALIS (Axuda á liquidación do imposto de sucesións), que está a súa disposición na oficina virtual tributaria,
• Para doazóns, a través da propia oficina virtual.

En ambo os dous casos os documentos que saen da aplicación e da oficina virtual, substitúen ós modelos 650 e 651 respectivamente.

No caso de presentación telemática do imposto débese presentar a documentación anteriormente subliñada, acompañada de copia do exemplar para o interesado do modelo 650 ou 651, no prazo de 15 días seguintes ao pagamento e presentación das autoliquidacións.

Son válidos igualmente os certificados expedidos polas autoridades certificadoras admitidas pola Axencia Tributaria de Galicia.

Nas delegacións da Axencia Tributaria de Galicia, nas oficinas liquidadoras e nas oficinas de distrito hipotecario que deberá presentar a seguinte documentación:

1. Se se trata de adquisicións por causa de morte:
   1. Fotocopias dos D.N.I. de todos os interesados.
   2. Certificacións de defunción do causante.
   3. Certificación do rexistro xeral de actos de última vontade (información na páxina web do Ministerio de Xustiza, trámites e xestións persoais).
   4. Copia autorizada do testamento ou no seu caso da declaración de herdeiros. No caso de non existir testamento presentarase unha relación dos presuntos con expresión do seu parentesco co causante.
   5. Un exemplar dos contratos de seguro concertados polo causante ou certificación expedida pola entidade aseguradora no caso do seguro colectivo, aínda cando fosen obxecto, con anterioridade, de liquidación parcial.
   6. Certificación dos saldos de contas en entidades financeiras e do valor teórico das participacións no capital de entidades xurídicas os títulos das cales non coticen en Bolsa.
   7. Xustificación documental das cargas, gravames, débedas e gastos dos que se solicite a dedución.
   8. Xustificación do título de adquisición polo causante dos bens inmobles incluídos na sucesión e copia do último recibo do Imposto sobre bens inmobles (IBI).
   9. Se o suxeito pasivo é declarante do imposto sobre o patrimonio deberá presentar unha copia da última declaración presentada. Se non é declarante deberá manifestalo expresamente.
   10. Modelo D650 (que non deberá presentarse se se utiliza o programa de axuda ALIS. Neste caso deberase aporta-lo 650 que sae da devandita aplicación)
2. Se se trata de doazóns:
   1. Fotocopias dos D.N.I. de todos os interesados.
   2. Copia do documento que conteña a doazón.
   3. Xustificación documental das cargas, gravames e débedas das que se solicite dedución.
   4. Escrito no que se conteñan os datos identificativos de transmitinte e adquirinte, un domicilio a efectos de notificacións e unha relación detallada dos bens e dereitos doados con expresión do valor real que se lle atribúe a cada un, así como as cargas e débedas das cales se solicite dedución. Tamén deberán solicitarse aquelas deducións nas cales a eficacia dependa dun comportamento ulterior do suxeito pasivo (Ex. Redución por doazón de empresas individuais ou participacións en entidades)
   5. Se o suxeito pasivo é declarante do imposto sobre o patrimonio deberá presentar unha copia da última declaración presentada. Se non é declarante deberá manifestalo expresamente.

O imposto de sucesións e doazóns ofrece dúas posibilidades para a súa liquidación:

1. O contribuínte presenta os documentos enumerados no punto anterior na oficina xestora; esta aplica as normas de liquidación e lle comunica posteriormente o resultado da mesma, indicándolle a cantidade que debe ingresar e mailo prazo, no suposto de que a mesma sexa positiva.
2. O contribuínte presenta os documentos enumerados no punto anterior na oficina xestora e ademais realiza el mesmo a autoliquidación no modelo correspondente (modelo 650 para sucesións e 651 para doazóns. Os modelos adquírense nas delegacións da Axencia Tributaria de Galicia, nas oficinas liquidadoras e nas oficinas de distrito hipotecario) Polo tanto, se resulta cantidade a ingresar deberá facerse efectiva no momento da presentación da autoliquidación.

As instrucións para realizar a autoliquidación acompañan aos modelos 650 e 651.

NOTA IMPORTANTE: Na Comunidade Autónoma de Galicia, para feitos impoñibles realizados dende o 20/11/2005 o réxime de autoliquidación do imposto é obrigatorio. Para a súa presentación na modalidade de sucesións existe un programa de axuda (ALIS) que está a súa disposición na oficina virtual tributaria na sección deste imposto. Se utiliza este programa, deberá presentar o documento 650 que sae da devandita aplicación e os documentos enumerados no punto anterior.

Tanto nas transmisións «mortis causa» como nas doazóns e demais transmisións lucrativas «inter vivos» equiparables, a base impoñible estará constituída polo valor neto da adquisición individual de cada habente causa ou dos bens adquiridos polo donatario, entendéndose como tal o valor real dos bens e dereitos minorado polas cargas e débedas que foran deducibles. O valor real que atribúan a cada un dos bens e dereitos incluídos na declaración do imposto prevalecerá sobre o valor comprobado se fose superior a este último.

O valor real determinarase con referencia á data de devindicación do imposto.

Tratándose de bens inmobles, no exercicio de outorgar aos inmobles o seu valor real, o contribuínte pode obter o valor fiscal tal e como se informa no apartado de valoracións de bens inmobles.

Os contribuíntes non están obrigados a aceptar o valor obtido, tanto a través da Oficina Virtual Tributaria como a través do sistema presencial mediante formulario, pudendo consignar un distinto.

En caso de non axustar a declaración ao valor fiscal previamente obtido por calquera dos métodos ofrecidos pola Administración, o valor declarado poderá ser obxecto de comprobación. O suxeito pasivo terá dereito a impugnar o valor comprobado mediante a interposición dos recursos previstos na normativa aplicable.

No caso de declarar o valor fiscal este último terá os efectos vinculantes previstos na lei para a Administración, a cal non poderá modificalo. A Administración só poderá comprobar que os datos ofrecidos para a valoración coinciden coa realidade do obxecto a valorar.

Para poder efectuar a presentación telemática deberá acceder á oficina virtual tributaria que se atopa na portada da nosa páxina web e dispoñer do certificado de usuario expedido pola FNMT-RCM ou por outras autoridades certificadoras admitidas pola Consellería de Economía e Facenda. (1)

As especialidades desta forma de presentación son as seguintes:

1. Para que se teña por realizada a presentación telemática destes impostos é necesario que previamente se realice o pagamento da cantidade resultante da autoliquidación. No caso contrario terase por non realizada a presentación.
   1. O pagamento das autoliquidacións para presentar de forma telemática poderá efectuarse das seguintes formas:
      1. Mediante ingreso presencial da cantidade resultante da autoliquidación en calquera das entidades colaboradoras autorizadas por esta consellería para o cobro de autoliquidacións presentadas telematicamente. O ingreso realizarase mediante o documento de ingreso que para estes efectos xerará a aplicación informática e imprimirá o usuario. Unha vez realizado o pagamento, a entidade colaboradora facilitará un número NRC identificativo do ingreso realizado que será requirido posteriormente pola aplicación informática para completar a presentación.
         Neste suposto, a aplicación informática xerará dúas copias do documento  de ingreso debidamente cuberto. Co devandito documento acudirase á entidade  colaboradora para a realización do pagamento, a cal quedará co exemplar para a  entidade colaboradora e devolverá ao contribuínte o exemplar para o interesado  co selo da entidade, data do ingreso, número e importe, así como co NRC. O  devandito documento servirá de xustificante de pagamento do número de  autoliquidación imprimido neste.
      2. Mediante pagamento telemático. O usuario accederá ás aplicacións específicas a través da páxina web da Consellería de Economía e Facenda e efectuará o pagamento das correspondentes autoliquidacións a través das entidades colaboradoras autorizadas por esta consellería para o pagamento telemático. A entidade efectuará as comprobacións oportunas e aceptará ou rexeitará o cargo. Caso de ser aceptado o cargo, efectuará o aboamento na correspondente conta restrinxida de recadación de tributos e xerará un NRC por cada autoliquidación.
         Neste suposto, a aplicación informática, unha vez realizado o pagamento,  xerará o recibo de cargo en conta, que o contribuínte deberá imprimir e  conservar e no que se identificará o número da conta que realiza o pagamento,  data do ingreso, importe, NIF e nome do contribuínte, así como o NRC. O  devandito documento servirá de xustificante de pagamento do número de  autoliquidación imprimido neste.
2. A presentación da autoliquidación do imposto e a súa data acreditarase mediante a impresión do documento (modelo 650 ou 651) xerado pola aplicación informática, no que constarán os datos identificativos do suxeito pasivo, transmitente, presentador, datos dos bens e liquidación. Ademais xerarase un código interno que permitirá asociar de forma inequívoca a autoliquidación presentada telematicamente coa impresa polo contribuínte.
3. Os contribuíntes deberán conservar os xustificantes de pagamento e presentación, no caso de que a autoliquidación presentada non dea lugar a ingreso bastará a xustificación da presentación mediante a impresión do documento (modelo 650 ó 651) xerado pola aplicación informática tal e como se dispón no punto 2.

Aquelas persoas que non desexen realizar a presentación telemática deste imposto ou ben non dispoñan do certificado de usuario expedido pola FNMT-RCM ou por outras autoridades certificadoras admitidas pola Consellería de Economía e Facenda, poderán cubrir a súa autoliquidación utilizando o programa de axuda existente na páxina web desta consellería. Para estes efectos e unha vez introducidos os datos correspondentes, o sistema imprimirá catro exemplares do modelo 650 e 651 (exemplar para o interesado, exemplar para a Administración, talón de cargo e carta de pagamento) que serán válidos para a presentación do imposto de forma presencial nas oficinas xestoras desta consellería.

Aparte das posibles consecuencias derivadas da falta de presentación e ingreso, comúns a todos os impostos, o imposto sobre sucesións e doazóns posúe certas garantías para a súa presentación que convén ter en conta. Así, a súa non presentación ou pago pode implicar que:

• Os intermediarios financeiros non autoricen a retirada de fondos aos herdeiros, a venda de valores etc.
• As compañías de seguros non entreguen a cantidade contratada ata que se xustifique o pago do imposto
• Os rexistros da propiedade non autoricen o cambio de titular dos bens
• Os documentos nos que conste o feito impoñible non se admitirán nin terán efecto en oficinas ou rexistros públicos